De tafel van Hannah Arendt of de participatie van de burger in het publieke domein? Onder deze noemer heeft Voorrang van Links, een open Leuvense denkgroep mede opgericht door huidig burgemeester Mohamed Ridouani, een serie lezingen georganiseerd. Hierbij is gekozen voor een open en ruim samenwerkingsverband.
De lezingen
- De participatie van de burger in het publieke domein & nabeschouwing
- Filip De Rynck
- Tinneke Beeckman
- Christophe Busch
- De participatie van de burger in het publieke domein: praktijken & nabeschouwing
- Over polarisatie, middenveld en de theorie van het verschil & nabeschouwing
- Marjan Verplancke
- Lies De Winter
- Rachida Lamrabet
- De dag van de democratie: over participatie en de afschaffing van de opkomstplicht
- Sofie Hennau
- Bram Wauters
- Sofie Marien
De tafel in een lokale context
Laat ons als het over participatie, concreet handelen en verbinden gaat de camera richten op de lokale context. We kunnen onze stad verdienen, een plek van verbeelding en verbinding genereren, waar publieke ruimtes als ontmoetingspunten samenleven mogelijk maken. Waar samen met het lokale politieke niveau er mogelijkheden aangereikt worden en er ruimte is om een betere samenleving te denken, te dromen en te realiseren. Daartoe realiseerde Voorrang van Links de volgende lezingen, de resultaten kunt u telkens raadplegen via de link.
Waarom dit beeld van ‘de tafel’?
Het publieke domein is volgens Hannah Arendt de wereld voor zover die ons ‘gemeenschappelijke thuis’ vormt. Het is de plek die wij gemeen hebben, die ons samenbrengt, maar ‘ook verhindert dat wij, bij wijze van spreken, over elkaar struikelen’. Samen leven betekent volgens Arendt dat zich tussen ons een wereld van dingen bevindt, zoals een tafel zich bevindt tussen degenen die er aan hebben plaats genomen; als door elk ander intermediair worden mensen door de wereld tegelijkertijd verbonden en gescheiden. Volgens Arendt ligt de grote betekenis van deze ruimte erin dat ze ons korte particuliere leven een andere onsterfelijke betekenis geeft: zowel naar de kant van het verleden als naar die van de toekomst, ze was er voordat wij er aankwamen en ze zal er zijn na ons kortstondige verblijf. Ze is wat we gemeen hebben, niet slechts met onze tijdgenoten, maar ook met hen die na ons zullen komen.
Nu is het niet eenvoudig een publieke ruimte echt publiek te houden, een plek van verschil, ontwijking en ontmoeting toegankelijk voor iedereen waarbij een gezamenlijk eigenaarschap wordt ontwikkeld. Voor cultuursocioloog Pascal Gielen vormt het gebrek aan democratische cultuur een probleem, het feit dat in een steeds meer diverse samenleving de civiele ruimte, de maatschappelijke ruimtes waarin burgers kunnen oefenen in delibereren – het bewust overleggen -onder druk komen te staan. Plekken waar er marge is voor de kwaliteit van goede argumenten, het respect voor de waardigheid van de ander, voor balanceren en nuanceren, voor denken en handelen. Vanwege die onzekerheden en de toegenomen complexiteit geldt dan ook de oproep aan al wie in de openbare ruimte optreedt: er bestaat niets dat meer radicaal is dan de nuance (zie Jean Birnbaum in Le courage de la nuance). En die nuance kan verdiept worden door het begrip van, opnieuw, Hanna Arendt – enlarged mentality – : het denken en oordelen met een verbreed bewustzijn waarbij empathie -het inleven in de gedachten en leefwereld van de ander – als richtsnoer fungeert.
Wij wensen u een inspirerend leesgenot.
